Obezite, sadece diyet, egzersiz ya da ilaç tedavisiyle kalıcı olarak kontrol altına alınması güç olan, kronik ve çok yönlü bir sağlık sorunudur. Uygulanan bu tedavi yöntemleriyle kilo verilse dahi, çoğu hastada verilen kiloların zamanla geri alındığı ve istenilen sonucun sürdürülemediği görülmektedir.

Obezite tedavisinde bugüne kadar en etkili ve kalıcı sonuçları veren yöntem obezite cerrahisidir. Kısaca, cerrahi müdahale ile fazla kilolardan kurtulmak ve obeziteye bağlı sağlık sorunlarını ortadan kaldırmak amaçlanır.

Obezite Neden Olur?

Obezitenin oluşumunda birçok faktör rol oynar:

• Düzensiz ve sağlıksız beslenme
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Genetik yatkınlık
• Hormon bozuklukları (tiroit, insülin direnci vb.)
• Yetersiz uyku ve stres
• Bazı psikolojik rahatsızlıklar ve kullanılan ilaçlar

Obezitenin Belirtileri Nelerdir?

Obezite zamanla kendini şu belirtilerle gösterebilir:

• Aşırı kilo artışı
• Nefes darlığı
• Hızlı yorulma
• Bel, diz ve eklem ağrıları
• Uyku problemleri (uyku apnesi vb.)
• Adet düzensizlikleri
• Ciltte çatlaklar, terleme artışı
• Psikolojik sorunlar (özgüven eksikliği, depresyon vb.)

Obezitenin tedavisi kişiye özel planlanmalıdır. Uygulanan yöntemler:

Beslenme ve Diyet Desteği

• Diyetisyen eşliğinde kalori dengesi sağlanır.
• Bireye özel beslenme programı oluşturulur.
• Sağlıklı ve sürdürülebilir beslenme alışkanlıkları kazandırılır.

Egzersiz Programı

• Hedefe uygun fiziksel aktivite planı yapılır.
• Kas-kemik sistemi desteklenir, yağ yakımı artırılır.
• Sedanter (hareketsiz) yaşam tarzı değiştirilmeye çalışılır.

Davranışsal ve Psikolojik Destek

• Yeme bozuklukları ve duygusal yeme sorunları ele alınır.
• Psikolojik destekle motivasyon artırılır.
• Stres ve kaygı ile baş etme becerileri geliştirilir.

Medikal Tedavi (İlaçlar)

• Uzman hekim tarafından belirlenen, metabolizmayı düzenleyen veya iştahı baskılayan ilaçlar kullanılabilir.
• Kısa süreli ve kontrollü olarak uygulanmalıdır.

Obezite Cerrahisi (Bariatrik Cerrahi)

• Diyet ve egzersizle kilo veremeyen, ileri derecede obez bireyler için değerlendirilir.
• Tüp mide (sleeve gastrektomi), gastrik bypass gibi yöntemler uygulanabilir.
• Cerrahi sonrası beslenme ve yaşam tarzı değişikliği şarttır.

Obezite Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen obezite ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Tip 2 diyabet
• Yüksek tansiyon
• Kalp-damar hastalıkları
• Karaciğer yağlanması
• Uyku apnesi
• İnfertilite (kısırlık)
• Bazı kanser türlerinde risk artışı
• Ruhsal problemler (depresyon, sosyal izolasyon)

Obeziteden Korunmak Mümkün mü?

Evet. Obezite önlenebilir bir hastalıktır. Şunlara dikkat ederek obeziteden korunabilirsiniz:

• Dengeli ve düzenli beslenme alışkanlığı edinmek
• Günlük fiziksel aktiviteyi artırmak
• Bol su tüketmek
• Uyku düzenine dikkat etmek
• Stres yönetimi sağlamak
• Rutin sağlık kontrollerini ihmal etmemek

Obezite Cerrahisi Ne Amaçlar?

Obezite cerrahisi; mide hacminin küçültülmesi ve/veya besin emiliminin azaltılması (malabsorbsiyon) prensiplerine dayanır. Bu iki temel mekanizma sayesinde hastalar daha az yiyerek doyar, aynı zamanda alınan besinlerin bir kısmı vücut tarafından emilmeden atılır. Böylece etkili ve sürdürülebilir bir kilo kaybı sağlanır.

Kimler Obezite Cerrahisi İçin Uygun Adaydır?

Obezite cerrahisi aşağıdaki kriterlere sahip hastalar için uygun bir tedavi seçeneğidir:

• Vücut kitle indeksi (VKİ) 40’ın üzerinde olan bireyler
• VKİ 35-40 arasında olup, diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi gibi obeziteye bağlı hastalıkları olanlar
• Obezite süresi 5 yıldan fazla olan ve diyet, egzersiz gibi yöntemlerle sonuç alamamış bireyler
• Yaş aralığı 18 ile 65 olan kişiler
• Ameliyat öncesi ve sonrası yaşam tarzı değişikliklerine uyum gösterebilecek kişiler

Bariatrik Cerrahi Nedir?

“Bariatrik Cerrahi”, Yunanca’da “ağırlık” anlamına gelen baros kelimesinden türemiştir ve obezite cerrahisinin tıbbi adıdır. Aşırı kilolu bireylerde kilo kaybını sağlamak amacıyla uygulanan bu cerrahi işlemler, günümüzde dünya genelinde giderek yaygınlaşmaktadır.

Obezite Cerrahisinin Faydaları Nelerdir?

• Kilo kaybı sağlar
• Kalp hastalıkları, tip 2 diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi gibi eşlik eden hastalıkları azaltır veya ortadan kaldırır
• Yaşam süresini uzatır
• Günlük yaşam kalitesini ve hareket kabiliyetini artırır
• Psikolojik ve sosyal yaşamda olumlu değişikliklere neden olur

Obezite Sadece Estetik Bir Sorun Değildir

Vücut kitle indeksinin (VKİ) 40 ve üzeri olması veya 35’in üzerinde olup diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi gibi eşlik eden hastalıkların bulunması, obezite cerrahisi için aday olunabileceğini gösterir. Obezite; kalp hastalıkları, diyabet, karaciğer yağlanması ve hormonal dengesizlik gibi birçok ciddi hastalığın temel nedenidir.

Uygulanan Cerrahi Yöntemler

Hastanın genel sağlık durumu, alışkanlıkları ve beklentileri doğrultusunda en uygun cerrahi yöntem belirlenir. Uygulanan başlıca obezite ve metabolik cerrahi yöntemleri şunlardır:

Tüp Mide (Sleeve Gastrektomi): Midenin büyük bir kısmı çıkarılarak, mide hacmi küçültülür.

Gastrik Bypass: Hem mide hacmi küçültülür hem de emilim azaltılarak kilo kaybı sağlanır.

Revizyonel Cerrahiler: Daha önce yapılan obezite ameliyatlarının yetersiz olduğu durumlarda tekrar düzenleme yapılır.

Tip 2 Diyabet Cerrahisi (Metabolik Cerrahi): Kan şekeri kontrolünü sağlamak için mide ve bağırsak sistemine müdahale edilir.