Radyasyon Onkolojisi

Radyasyon onkolojisi, kanserli hücreleri yok etmek veya büyümelerini durdurmak amacıyla iyonlaştırıcı radyasyon kullanan tıp dalıdır. Genellikle cerrahi ve/veya kemoterapi ile birlikte uygulanan bu tedavi yöntemi, günümüzde kanser tedavisinin temel taşlarından biri haline gelmiştir. Radyasyon onkolojisi, sadece kanserli hücreleri hedef alarak sağlıklı dokuların korunmasını amaçlar.

Radyasyon Onkolojisi Hangi Hastalıklara Bakar?

Radyoterapi, kanserin birçok türünde uygulanabilir. Hem tedavi edici (küratif) hem de destekleyici (palyatif) amaçlarla kullanılır. Radyasyon onkolojisi kapsamında tedavi edilen başlıca hastalıklar şunlardır:

1. Beyin tümörleri
2. Baş ve boyun kanserleri
3. Akciğer kanseri
4. Meme kanseri
5. Rahim ağzı (serviks) ve rahim (endometrium) kanseri
6. Prostat kanseri
7. Mesane kanseri
8. Yemek borusu ve mide kanseri
9. Rektum ve anal kanal kanserleri
10. Lenfomalar
11. Kemik ve yumuşak doku tümörleri
12. Metastatik kemik ve beyin lezyonları

Radyasyon Onkolojisinde Kullanılan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavi planı, hastanın tümör tipi, evresi ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Radyoterapi farklı tekniklerle uygulanabilir:

1. Konvansiyonel Radyoterapi: En basit ve klasik ışınlama yöntemidir.
2. 3 Boyutlu Konformal Radyoterapi (3D-CRT): Tümörün şekline uygun olarak ışın verilmesini sağlar.
3. Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi (IMRT): Sağlıklı dokuların daha fazla korunabildiği ileri bir tekniktir.
4. Görüntü Kılavuzluğunda Radyoterapi (IGRT): Her seans öncesinde görüntü alınarak hedefin netliği artırılır.
5. Stereotaktik Radyoterapi / Radyocerrahi (SBRT / SRS): Özellikle beyin ve omurilik tümörlerinde kullanılan hassas ve yüksek dozda ışınlama tekniğidir.
6. Brakiterapi (İç Radyoterapi): Radyasyon kaynağı vücut içine veya tümör dokusuna doğrudan yerleştirilir (özellikle jinekolojik kanserlerde kullanılır).

Radyoterapi Tedavi Süreci Nasıl İlerler?

1. Tanı ve Değerlendirme: Hasta, medikal onkoloji ve radyasyon onkolojisi uzmanlarının birlikte değerlendirmesiyle tedaviye yönlendirilir.
2. Simülasyon ve Planlama: Tedavi öncesi BT (bilgisayarlı tomografi) çekilerek ışınlamanın yapılacağı alan belirlenir. Tedavi planı kişiye özel hazırlanır.
3. Radyoterapi Uygulaması: Seanslar genellikle hafta içi her gün uygulanır. Her seans 10–15 dakika sürer. Tedavi süresi ortalama 1–8 hafta arasıdır (duruma göre değişir).
4. Tedavi Takibi ve Kontrol: Tedavi süresince hasta düzenli olarak kontrol edilir. Gerekli durumlarda tedavi planı güncellenebilir.

Radyoterapinin Yan Etkileri Nelerdir?

Radyoterapide yan etkiler, tedavi edilen bölgeye ve doz miktarına göre değişiklik gösterir. Yan etkiler genellikle geçicidir ve doktor kontrolünde yönetilebilir.

Yaygın yan etkiler:

1. Tedavi bölgesinde kızarıklık, kuruluk, kaşıntı
2. Yorgunluk ve halsizlik
3. Ağız kuruluğu, boğaz ağrısı (baş-boyun tedavilerinde)
4. Mide bulantısı, iştahsızlık
5. Bağırsak hareketlerinde değişiklik (ishal veya kabızlık)
6. İdrar yaparken yanma (pelvik bölge ışınlamasında)
7. Geçici saç dökülmesi (baş bölgesi tedavilerinde)

Uzun vadeli bazı yan etkiler nadiren görülebilir. Bu nedenle radyoterapi süreci, uzman ekipler tarafından titizlikle izlenir.

Multidisipliner Yaklaşımın Önemi Nedir?

Kanser tedavisi, tek bir branşın değil, birden fazla uzmanlık alanının koordinasyonuyla yürütülmelidir. Radyasyon onkolojisi, özellikle şu uzmanlıklarla yakın çalışır:

1. Tıbbi Onkoloji
2. Cerrahi Onkoloji / Genel Cerrahi
3. Nükleer Tıp
4. Patoloji
5. Radyoloji
6. Psikoloji ve beslenme uzmanları

Bu iş birliği sayesinde hastalar için en doğru ve etkili tedavi planı hazırlanır. Multidisipliner yaklaşım, tedavi başarısını ve hasta memnuniyetini artırır.

Kişiye Özel Planlama ile Etkin Radyoterapi

Radyasyon onkolojisi, kanser tedavisinde güvenli, etkin ve teknolojik olarak sürekli gelişen bir alandır. Radyoterapi; doğru planlama, deneyimli bir ekip ve multidisipliner yaklaşımla uygulandığında yüksek başarı sağlar. Radyoterapi sürecinizde konfor, güvenlik ve etkili sonuçlar için uzman bir merkeze başvurmanız büyük önem taşır.