Nükleer Tıp, radyoaktif maddeler (radyofarmasötikler) kullanarak hastalıkların tanı ve tedavisini sağlayan tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Hem görüntüleme hem de tedavi amacıyla kullanılan bu yöntemler, birçok hastalığın erken tanısında ve takibinde büyük önem taşır.

Nükleer Tıpta Tanı Nasıl Konur?

Nükleer tıpta tanı, radyoaktif madde içeren özel ilaçların (radyofarmasötiklerin) vücuda verilmesiyle başlar. Bu maddeler, hastalıklı dokulara yönelir ve burada birikir. Ardından özel görüntüleme cihazlarıyla (gama kamera, PET/CT gibi) bu bölgeler görüntülenir.

Tanı sürecinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

• Sintigrafi (Tiroid, kemik, böbrek, miyokard sintigrafisi vb.)
• PET/CT (Pozitron Emisyon Tomografisi)
• SPECT/CT (Tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi)

Nükleer Tıp Hangi Hastalıklara Bakar?

Nükleer tıp; kanserler, kalp hastalıkları, tiroid hastalıkları, kemik hastalıkları, böbrek fonksiyon bozuklukları ve daha birçok sistemik hastalığın tanı ve tedavisinde kullanılır.

Tanıda Kullanıldığı Başlıca Alanlar:

• Tiroid bezinin yapısal ve fonksiyonel değerlendirilmesi
• Kemik metastazlarının saptanması
• Kalp kası kanlanma ve fonksiyon testleri
• Beyin görüntüleme (epilepsi, demans vb.)
• Böbrek fonksiyon ve drenaj testleri
• Tümörlerin yayılım ve tedaviye yanıt takibi (PET/BT)

Nükleer Tıpta Hangi Tedaviler Uygulanır?

Nükleer tıp sadece tanı değil, aynı zamanda tedavi edici (terapötik) işlemleri de kapsar. Bu tedavilerde, hastalıklı dokuyu hedefleyen radyoaktif maddeler kullanılır.

Başlıca Nükleer Tıp Tedavileri:

Radyoaktif İyot Tedavisi (RAI): Hipertiroidi ve tiroid kanseri tedavisinde kullanılır.

Lutesyum-177 ve Aktinyum-225 Tedavileri: Prostat kanseri ve nöroendokrin tümörlerin hedefe yönelik tedavisinde etkilidir.

Samaryum ve Renyum Tedavileri: Kemik metastazlarına bağlı ağrının giderilmesinde kullanılır.

Karaciğer tümörlerine yönelik radyoembolizasyon (Y-90): Gelişmiş karaciğer kanseri tedavisinde tercih edilir.

Nükleer Tıp İşlemleri Güvenli midir?

Evet. Nükleer tıpta kullanılan radyasyon miktarı, hastanın yaşı ve kilosuna göre özel olarak hesaplanır ve düşük dozlarda uygulanır. Kullanılan radyoaktif maddeler kısa sürede vücuttan atılır. İşlemler, radyasyon güvenliği açısından sürekli denetim altındadır.

PET/CT ile Kanserin Erken Tanısı Mümkün

PET/CT, vücudun metabolik aktivitesini gösteren ileri bir görüntüleme yöntemidir. Özellikle kanserin erken tanısında, evrelemesinde ve tedaviye yanıt takibinde oldukça etkili bir rol oynar. Akciğer, lenf bezi, baş-boyun, kolon, meme gibi birçok kanser türünde kullanılır.

Multidisipliner Yaklaşımın Önemi

Nükleer tıp uzmanları; radyoloji, onkoloji, endokrinoloji, kardiyoloji ve nöroloji gibi diğer branşlarla iş birliği içinde çalışarak, hastalara en doğru tanı ve tedavi yaklaşımlarını sunar. Bu multidisipliner yaklaşım, tedavi başarısını artırır ve hastaya bütüncül bir bakış sağlar.

Nükleer Tıpta Randevu ve Hazırlık Süreci

• Bazı tetkikler öncesi açlık gerekebilir.
• Kullanılan ilaçlar hakkında bilgi verilmelidir.
• Hamilelik ve emzirme durumu mutlaka bildirilmelidir.
• İşlem sonrasında bol su içilerek radyofarmasötiklerin vücuttan atılması desteklenmelidir.

Erken Tanı Hayat Kurtarır

Nükleer tıp, birçok hastalığın erken tanısında ve doğru tedavi planlamasında vazgeçilmez bir rol oynar.