Ek gıdalar nasıl olmalı?

6-8 aylık bebeklerin ek gıdaları ezilmiş ve püre halinde olmalıdır. 9-12 aylık bebeklerin ek gıdaları kıyılmış ve ufalanmış olmalıdır. Dişleri çıkmış bebekler gıda parçalarını yemeye başlayabilirler. 9 aylık bebekler gıdaları çiğneyebilirler, evde herkes için pişen yemeklerden yiyebilirler.

Hangi araçlar kullanılmalı?

• Ağzı kapalı kap
• Çay kaşığı
• Çorba kaşığı (Yemek kaşığı)
• Su bardağı (200 ml)
• Çay bardağı (100 ml)
• Cezve
• Tel süzgeç
• Cam rende
• Cam kase
• El çırpıcısı

Ek gıdaların hazırlanması

Yoğurt: Yoğurt günlük olarak evde yapılır. Süzülen süt ateşe konur. Süt kabın içinde kabarınca, bir kaşıkla karıştırılarak 5 dakika daha ateşte tutulur, soğuması için bırakılır. Süt elinizin dayanabileceği sıcaklığa kadar ılıdıktan sonra bir yemek kaşığı yoğurt sütün içine katılır. Daha sonra kabın üzeri örtülür ve yaklaşık 6 saat oda sıcaklığında bekletilir. Mayalanan süt bu süre içerisinde yoğurda dönüşür. Oluşan yoğurt bir gün buzdolabında bekletilir ancak ondan sonra bebeğe verilebilir.

• Yoğurt cam kasede veya bardakta yapılır ve saklanır.
• Piyasada satılan hazır yoğurdun kaymak tabakası bebeklere verilmez.

Muhallebi: 1 çay bardağı süt ile 1 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılır. Yavaş ateşte karıştırılarak pişirilir. 1 tatlı kaşığı pekmez veya şeker, muhallebi ocaktan alınırken eklenir. İnek sütü: İnek sütü pastörize olmalıdır. Eğer pastörize süt bulunamıyorsa, süt önce süzülür daha sonra ateşe konur. Kabarıncaya kadar beklenir. Kabarınca 5 dakika karıştırılarak kaynatılır. Cam bir kapta soğutularak buzdolabında saklanır. Anne sütü alan bebeğe ayrıca inek sütü verilmez. İnek sütü; kahvaltı, muhallebi ve sütlü çorbalar gibi ek gıdaların hazırlanmasında kullanılır. Sütlü çorba: 1 çay bardağı süt tencereye konur. 1 silme yemek kaşığı pirinç unu, yarım çay bardağı domates suyu veya ezmesi eklenip pişirilir. 1 tatlı kaşığı sıvı yağ ilave edilerek bebeğe yedirilir. Çok az ekmek içi ufalanıp verilebilir. Yoğurtlu çorba: 1 kepçe yoğurt bir tencereye konur, az su ile sulandırılır. 1 yemek kaşığı ayıklanıp iyice yıkanmış pirinç eklenerek pişirilir. Piştikten sonra 1 tatlı kaşığı sıvı yağ ilave edilir.

Anne sütü alan bebeğe ayrıca inek sütü verilmez.

İnek sütü; kahvaltı, muhallebi ve sütlü çorbalar gibi ek gıdaların hazırlanmasında kullanılır.

Sebze çorbası tarifi

Birinci Hafta...

Malzemeler:

• 1 küçük patates
• 1/2 havuç
• 1 dal ıspanak

Yapılışı: Malzemeler çok iyi yıkanır, soyulur, doğranır. 2 bardak su ilave edilerek küçük bir kapta ateşe konur. Kapağı kapalı olarak pişirilir. İyice pişen sebzelere 1 tatlı kaşığı sıvı yağ ekleyerek tahta bir kaşık yardımı ile iyice ezilir. Sebzeler, eğer tahta kaşıkla iyice ezilemezse bir süzgeç yardımı ile iyice süzülür.

İkinci Hafta...

Yukarıdaki listeye 1 tatlı kaşığı bulgur, mercimek veya pirinç eklenir ve sebze çorbası yukarıdaki tarife göre yapılır. Her gün, o mevsimde kolayca ucuza bulunabilen bir sebze bu çorbaya katılabilir. Örnek; 1/2 domates veya 1/2 küçük kabak.

Tarhana çorbası tarifi

1 yemek kaşığı tarhana, 1 bardak su küçük bir kaba konur. Kaşıkla karıştırılarak ateş üzerinde pişirilir. Piştikten sonra 1 tatlı kaşığı yağ ilave edilir.

Mercimek çorbası tarifi

Bir tencereye 1 yemek kaşığı ayıklanıp yıkanmış kırmızı mercimek, 1 su bardağı su konur. İyice yıkanıp soyulmuş 1 küçük boy havuç ile 1 küçük boy patates ve bir küçükbaş soğanın dörtte biri rendelenir. ,1 yemek kaşığı sıvı yağ ilave edilerek pişirilir. Kahvaltı:

• 1/2 dilim ekmek
• 1 tane kaynamış yumurta sarısı ( ilk önce sarısının 1/8'i ile başlanır ve her gün yavaş yavaş artırılarak devam edilir)
• 1 kibrit kutusu büyüklüğünde beyaz peynir (peynir bir gece önceden suya konur, tuzu alınır ve ertesi sabah bebeğe verilir).
• 1 çay kaşığı üzüm pekmezi

Yukarıda belirtilen malzemeler 1 bardak sütün içerisinde, kaşıkla iyice ezilerek bebeğe verilebilir. Meyve suyu: Mevsimine göre; elma, şeftali, portakal veya mandalina iyice yıkanır ve dikkatli bir şekilde soyulur. Cam rende ile rendelenip süzülerek meyve suyu elde edilir. Bebekler için kış aylarında; elma, havuç, portakal ve mandalina, yaz aylarında ise; şeftali meyve suyu ve püresi için uygun meyvelerdir. Havuç iyice yıkandıktan sonra soyulur ve makinadan geçirerek püre yapılır. Eğer bu püre süzülürse havuç suyu elde edilir. Izgara köfte: 60 gr. yağsız çift çekilmiş kıymaya, az miktar ekmek ufalanıp yoğurulur. 2 küçük köfte haline getirilir. İçinin iyi pişmesine dikkat edilerek ızgarada pişirilir. Ufak parçalara ayrılarak ezilip bebeğe verilir. Ekmek yerine pirinç konularak sulu köfte olarak da yedirilebilir. Karaciğer: 30 gr ( 1 köfte kadar) karaciğer iyice yıkanır. Izgara yada haşlama tarzı pişirilir. İyice piştikten sonra karaciğerin zarı soyulur. Karaciğer kaşıkla ezilir. Sebze çorbası veya püresi ile karıştırılıp ezilerek bebeğe verilir. Haftada bir kez verilmesi yeterlidir. Balık: Bebeğe verilecek balık çok taze ve kılçıksız olmalıdır. Izgara veya haşlama yöntemiyle pişmiş balığın beyaz etli kısmı verilebilir. İlk başlangıçta bir tatlı kaşığını geçmeyecek şekilde verilmelidir. Daha sonra miktar yavaş yavaş artırılır. Eğer balıketinden dolayı herhangi bir alerji söz konusu olursa kesinlikle balık etinde ısrarcı olunmamalıdır. Tavuk: Tavuğun göğüs eti haşlanarak bebeğe verilebilir. Ayrıca, sebze çorba ve yemeklerine, kıyma veya tavuğun göğüs eti çiğ olarak konulup birlikte pişirilebilir.

Bebeğe herhangi bir ek gıda hazırlamadan önce ellerimizin ve aletlerimizin temizliğine çok dikkat etmeliyiz.

1. Yemek hazırlanmadan önce mutfak malzemeleri iyice yıkanmalı ve durulanmalı
2. Et kesme tahtaları ve masaları sabunla iyice fırçalanmalı, yıkanmalı ve durulanmalı
3. Çöpler, mutfakta biriktirilmemeli
4. Eller, mutfak malzemeleri ve yiyeceklere temas etmeden önce sabunla çok iyi yıkanmalı
5. Yemek konan tabak, kaşık ve bardaklar sabunlu su ile yıkanmalı, iyice durulanmalı, sıcak sudan geçirilmeli.

Bebeklerin ek beslenmeleri hakkında önemli ipuçları:

1. Besinler bebeklere kaşık ile verilmeli, biberon kullanılmamalıdır.
2. Bebekler ek gıdayı ilk defa verildiğinde reddedebilirler. Ek gıdaya başlanacağı zaman yiyecekler küçük miktarlarda verilmeli, bu miktarlar yavaş yavaş artırılmalıdır.
3. Sebze, meyve, pirinç, mercimek iyice yıkandıktan sonra kullanılmalıdır.
4. Bebeğin ek gıdalarını, doğal ve taze ürünler kullanarak hazırlayın. Konserve, dondurulmuş yiyecekler, katkı maddeli hazır besinleri bebeğe vermeyin.
5. Ek beslenmeye her zaman tek bir gıda çeşidi ile başlayın.
6. Ek gıdayı bebek her zaman aç iken verin.
7. Bebek 6 aylıkken ilk başlanacak ek gıda yoğurttur.
8. Eğer bebek yeni başlanan bir ek gıdayı almazsa ısrarcı olmayın. zorlamayın 1-2 gün sonra tekrar deneyin. Bebek tekrar bu gıdayı almazsa, o zaman bu ek gıdayı bebeğin sevdiği başka bir gıda ile karıştırarak verin.
9. Ek besinleri bir öğünlük veya yoğurtta olduğu gibi bebeğin bir gün içinde tüketeceği kadar hazırlayın.
10. Ek gıdaları aile bütçesine uygun ve mevsimine göre; en taze, en bol, en ucuz sebze ve meyvelerden seçin.
11. Bebekleri 3 ana ve 3 ara öğünde besleyin.
12. Bebeğe verilecek yiyeceklere tuz eklemeyin. 1 yaşından sonra yemeklerde iyotlu tuz kullanın.
13. Bebeğe verilecek yiyeceklere acı ve baharat koymayın.
14. Bebeğe verilecek yemekler yağda kızartılmaz, sulu pişirilir.
15. Yemeklerin yalnız suyunu değil, taneli kısımlarını da suyu ile ezerek bebeğe verin.

Ek gıdaların saklama kuralları:

• Eğer buzdolabınız yoksa yiyecekleri; soğuk ve havadar yerlerde saklayın.
• Böcekleri ve benzeri haşaratı yiyeceklerden uzak tutmak için temiz ve üzeri kapalı kaplar kullanın.
• Bebeklerinizin yemeklerini öğünlük hazırlayın.
• Yiyecek maddelerini, haşere ve tarım ilaçlarından, her türlü temizleyici ve kimyevi maddelerden uzakta saklayın.